Lumaad ti Kalidad ti Biag Dagiti Babbai Kalpasan ti Atake

[Nabulod ti ladawan a naaramat]

TI naimbag a damag: Umad-adu dagiti tao a makalasat iti stroke/atake [iti utek/serebral] ita no idasig iti naglabas a sangapulo a tawen gapu ti alisto a panagdur-as ti pannakataripato ken pannakalapped daytoy a sakit. 

Ngem ti dakes a damag: Lumaad ti agbalin a kalidad/naturalesa ti panagbiag dagiti babbai kalpasan a makalasat iti atake no ikumpera kadagiti lallaki, kuna ti panagadal a naipablaak iti Neurology Journal.

Adda agarup 1,370 a bilang dagiti pasiente nga agtawen ti 56-77 manipud iti AVAIL registry ti naggapu iti nasional, multicenter, longtudinal a rehistrado ti ischemic stroke ken TIA a pasiente ti nairaman wenno nakipagpaset iti panagadal nga insayangkat dagiti nagsukisok nga eksperto ti Wake Forest Baptsist Medical Center iti pannakaikompera ti kalidad ti panagbiag dagiti lallaki ken babbai a nagsagaba wenno nakalasat iti atake ken/wenno Transient Ischemic Attack [TIA].

Iti panagadal, narukod ti kalidad ti panagbiag dagiti pasiente iti tallo a bulan ken maysa a tawen kalpasan ti stroke wenno TIA babaen ti panagusar iti pormulasion a mangdetermina ti mobilisasion ti maysa a tao, ti panangtaripato iti bukod a bagi, wenno ti inaldaw a panangaramid ti maysa nga aktibidad, ken uray pay no mamin-ano a mapasaran ti dipresion/anxiety ken ut-ot.

Naduktalan iti panagadal a nakarkaro ti nagbalin a bunga ti kalidad ti panagbiag dagiti babbai ngem dagiti lallaki nga agpaut agingga ti 12 a bulan kalpasan iti atake, uray pay kalpasan a maikonsidera ti diperensia [dagiti lallaki ken babbai] kadagiti importante a pakaseknan kas ti sociodemographic variables, dagiti nakaro a pannakaatake ken uray pay ti disability [wenno kasasaad ti maysa a tao nga adda ag-agalen a pisikal ken mental].

Uray pay adu dagiti tao a makalasat iti atake, ikkan koma ti atension dagiti mangngagas ken dadduma pay a healthcare providers a mairaman ti kinaimportansia ti biag iti isyu ken agtrabaho a mangtakkuat ken mangaramid ti napimpintas pay nga interbension wenno proseso ti panangibabaet babaen iti panagusar kadagiti gender-specific screening tools a mangpadur-as ti panagbiag dagitoy a pasiente, kuna dagiti nagsukisok.

Ipakita pay ti panagadal nga iti tallo a bulan kalpasan ti atake, ad-adda a dagiti babbai a saan ket dagiti lallaki ti mangibaga ti problema seknan iti mobilidad [tignay, pannagna wenno ipapan iti sabali a lugar], panagsagaba iti ut-ot/di pannakaidna/panagdandanag, anxiety ken dipresion. Ket iti maysa a tawen, ipakita ti bilang dagiti babbai ti ad-adda a nababa ti kalidad ti biag ngem dagiti lallaki iti isu amin a puntos wenno pagibatayan iti panagadal, ngem in-inut nga agpukaw ti kinadakkel ti maysa a banag a pagdiperensiaanda.

Ti rason a naisayangkat daytoy a klase ti panagadal ket tapno maipamuspusan dagiti eksperto a mangnayon ti addaan iti kapabilidad nga agbaliw ti nadumaduma a sikuentiyalidad a mangdetermina ti kontar/bilang ti "gender differences." 

Naduktalan nga iti edad, puli ken estado [naasawan wenno saan] ti maibilang kadagiti kadakkelan a diperensia ti nagbaetan dagiti lallaki ken babbai iti uneg ti tallo a bulan- ket ti estado [marital] ti kaimportantian. Nupay natataengan dagiti babbai ngem dagiti lallaki iti nasao a panagadal, ipakita ketdi ti duktal a bassit la ti epekto ti edad iti kalidad ti panagbiag.

Isingasing ti resulta iti panagadal no mayad-adu ti panagadal/panagsukisok seknan iti mobilidad, ut-ot wenno di pannakaidna, panagdandanag ken anxiety wenno dipresion, mabalin a maipaayan/maited wenno mailadawan ti nalawlawag a pannakaawat no kasano a mapadur-as pay ti panagbiag dagiti babbai kalpasan ti stroke.

Ti sumaruno nga addang ti Wake Forest Baptist team ket no kasano ti panangsirigda ti trajectory wenno pagdalanan ti panagtira ti cognitive decline kadagiti lallaki ken babbai sakbay ken kalpasan ti atake.

LUMAAD TI KALIDAD TI BIAG DAGITI BABBAI KALPASAN TI ATAKE

Rudy Ram. Rumbaoa
Dagiti Koleksion a Daniw, Sarita, Kanta ken Dadduma Pay

wwwsalunatkenmedisina.blogspot.com

[source: Wake Forest Baptist Medical]