Kuna ti panagadal: "Maaramat pay ti sex a kas pagibales, ital-o ti estado ti kasasaad wenno personal nga interes iti trabaho, ken uray pay pagagas iti sakit ti ulo..."
--
NO panunoten nga aginnayat [agnaig/agyot/agtinnuon/seks] dagiti tao gapu laeng iti ragsak ken procreation- hustoka! Ag-seks pay dagitoy tapno maikkat iti sakit ti ulo, wenno agbalin a sagut ti lasag no rambakan ti naisangsangayan nga okasion, ken tapno [kano] umasideg ti rikna iti Dios.
Iti panagsukisok a naipablaak iti Archives of Sexual Behavior, napataud ti agarup dua gasut tallopulo ket pito [237] a rason tapno mapaayatan dagiti tattao a makinaig.
Asino ti makaammo?
Kuna ni Cindy Meston, maysa a propesor ti psychology iti Unibersidad ti Texas idiay Austin ken kangrunaan a nangsurat ti nasao nga artikulo, kaaduan dagiti tattao ti mangipagarup nga adda sumagmamano a rason no apay a makinaigda: "Naragsak ti marikna, agayatka, wenno kayatmo ti maaddaan iti anak. Naduktalanda a makinaig dagiti dadduma a tattao gapu ta adda sabali a rason dagitoy."
"Naammuan a mapatibker ti sex education, makatulong iti istratehia tapno malapdan ti panagwaras ti makaakar a sakit [wenno sexually transimtted diseases] ken mangidalan iti panagdur-as ti pannakaagas ti sakit a mayakar kadagiti tattao nga addaan iti daytoy a problema," kuna ni Meston.
"Masapul nga ammuen no apay a maki-seks dagiti tao babaen ti pannakaipan dagitoy iti umno a lugar ti safe-sex program," innayonna. "No ipagarupmo nga agnaig dagiti dua a tao gapu ta kapudpudotan ti riknada, wen agpayso ngem [ibagam nga] agusar ti lalaki iti kondom. Ngem no aramatenda laeng daytoy a pagibales wenno gapu ta kayatda laeng a ray-awen ti riknada- masapul ngarud iti sabali nga istratehia para ti dayta a situasion.
Ni Meston ken ti co-author'na ni David Buss, ti nangukkon iti agarup uppat a gasut ken uppat a pulo ket uppat nga estudiante ken nagboluntario [iti daytoy a panagadal]- ken agtawen dagitoy manipud ti 17 agingga iti 52. Naibilin kadakuada nga isuratda ti kasimplian a rason ken kapanunotan iti bukodda a kapadasan mainaig ti seks iti agdama ken napalabas. Ket gapu iti daytoy, nakapataud da Meston ken Buss ti 715 a rason. Innikkatda dagiti agpapada wenno agkaarngi a rason, nabati laeng ti agarup 237 a rason.
Nakabutbuteng ti impudno a rason dagiti dadduma a kas koma iti: "kayatko nga iwaras ti sakit a sexually transmitted disease iti sabali." Dagiti sabali kunada a maysa laeng a surpresa ti maki-seks ta as-asideg kano no kua ti riknada iti Dios.
Patas kadi ti agayat?
Iti pannakaiyuswat ti maikadua a panagsukisok, nagsaludsod da Meston ken Buss iti agarup 1,549 a college students nga agad-adal iti pyschology tapno ikeddengda no kasano ti kina-importante ti tunggal rason iti 237 ken ibasarda daytoy a rason iti kapadasanda no kasano a maray-aw ti bukodda nga ugali no makinaigda.
Napagsaludsodan pay dagiti estudiante no kasano ken kaano ti masansan a pannakaramid ti tunggal rason tapno daytoy ti mangipalubos kadakuada a maki-seks iti napalabas. Marukod manipud iti 1 para kadagiti saan a nakapadas, ket marukod met iti 5 dagiti kanayon a makinaig. Kadagiti saan a maki-seks [27% iti babbai ken 32% iti lallaki] ti agkuna a padasenda ti makinaig iti masakbayan.
Kaaduan dagiti estudiante ti nagkuna a gagangay laeng a rason no apay a makinaigda. Kas koma iti daytoy: "Naawis ti riknak iti dayta a tao," "Naragsak ti mariknak," ken "Kayatko nga iparikna kenkuana nga ay-ayatek" - nairaman daytoy iti listaan ti agpapada a rason dagiti babbai ken lallaki. Basbassit dagiti nangibaga iti rasonda a "Naidiaya kaniak ti kuarta tapno aramidek daytoy," "Maasianak iti dayta a tao," "Kayatko a dusaen ti bagik," ken dagiti dadduma, "Nakipinnustaak ngamin.”
Ngem ad-adda ti siddaaw ni Meston ti dandani agpada a pagrasonan dagiti lallaki ken babbai. Kuna ni Meston, "Kaay-ayo dagiti lallaki ti maki-seks para iti pisikal a rason [kas koma no narigat a di pagustoan ti tao nga aggartem iti lasag] ken tapno dumur-as ti sosial a kasasaad dagitoy [kas koma no ipalastogda kadagiti gagayyemda a kabaelanna ti maki-seks iti maysa a babai iti damo a pannakakitana]. Awan ti makuna a pudno a pagdiperensiaan no kasano nga iparikna ken maibilang nga emosional a rason, kas ti "Kayatko a marikna dayta a tao no kasano nga ay-ayatek."
"Maysa nga stereotype ti lalaki a maki-seks para laeng iti pisikal a rason ken kadagiti babbai a maki-seks gapu ti ayat- pinaneknekan iti panagadalmi a saanna a suportaran dayta a rason," inlawlawag ni Meston. "Ngem ag-seks dagiti agtutubo a babbai ken lallaki gapu iti pisikal a ragsak ken kasta met para iti emosional a panaginnasideg ti rikna a konektado iti tunggal maysa."
Kuna da Meston ken Buss nga iti panagadalda, naduktalan nga agsungangi dagiti stereotype [saan a kasisigud] a babbai kadagiti lallaki, iti panangaramat ti seks tapno magun-od ti maysa a pabor. Iti panagadal: ad-adda nga iyendorso dagiti lallaki ti pakaaramatan ti seks [Dumawat ti pabor iti sabali].
Kuna ni Leonor Tiefer, maysa a sex therapist ken psychologist iti New York University School of Medicine, a dagiti naduktalan a panagsukisok ket saan nga isu ti direkta a sungbatna "Why Humans Have Sex," kas paulo ti artikulo a mainaig iti pannakiseks. "Isut' gapuna a makiseks dagiti Texans nge estudiante," kunana.
Nupay kasta kunana, "nasken unay daytoy a pagsasaritaan tapno maammuan ti gandat ken no agsusungani dagiti nadakamat a rason."
*10 a kangrunaan a rason dagiti lallaki a maki-seks:
1. Naawis ti riknak iti dayta a tao.
2. Naragsak ti riknak.
3. Kayatko a maekspiriensa ti pisikal a ragsak.
4. Pagkakatawaan.
5. Kayatko nga iparikna ti panagayatko iti dayta a tao.
6. Nagargariak/rugso isu a kayatko a mabulosan dayta a rikna.
7. Nasulisogak.
8. Kayatko nga isao/ibutaktak ti panagayatko iti dayta a tao.
9. Kayatko a magun-od ti alimpatok/nalabes a ragsak.
10. Kayatko a pagustoan ti partnerko.
*10 a kangrunaan a rason dagiti babbai a maki-seks:
1. Naawis ti riknak iti dayta a tao.
2. Kayatko a maekspiriensa ti pisikal a ragsak.
3. Naragsak ti riknak.
4. Kayatko nga iparikna ti panagayatko iti dayta a tao.
5. Kayatko nga isao/ibutaktak ti panagayatko iti dayta a tao.
6. Nagargariak/rugso isu a kayatko a mabulosan ti riknak.
7. Nasulisogak.
8. Pagkakatawaan.
9. Mautob/maamirisko nga agayatak.
10. Addaak iti kangitingitan ken kapudot ti rugso iti dayta a kanito.
*Kababaan a ranggo a rason dagiti lallaki a maki-seks:
1. Kayatko nga iwaras ti sakit iti sabali [kas iti sexually transmitted disease].
2. Naidiaya kaniak ti kuarta tapno aramidek.
3. Kayatko a maingato ti sueldok.
4. Maysa a paset ti initiation rite iti simrekak nga organisasion/grupo.
5. Kasapulak ti trabaho.
*Kababaan a ranggo a rason dagiti babbai a maki-seks:
1. Inikkannak dayta a tao iti maipawil a droga tapno aramidek.
2. Kayatko nga iwaras ti sakit iti sabali [kas iti sexually transmitted disease].
3. Kayatko a dusaen ti bagik.
4. Kayatko ti makiwinnaswas iti nakirelasionak.
5. Kasapulak ti trabaho.*
.
.
.
.
.
NO MAARAMAT TI SEX A KAS PAGIBALES, WENNO ITAL-O TI PERSONAL NGA INTERES, KEN MABALIN PAY A PAGAGAS ITI SAKIT TI ULO
Ni Rudy Ram. Rumbaoa
salunatkenmedisina.blogspot.com
[Nabulod ti ladawan a nausar]
No comments:
Post a Comment