 |
| [nabulod laeng ti ladawan a naaramat] |
TI UYEK A
PUGIIT KEN
KELKEL
ni Rudy Ram. Rumbaoa
TI uyek a pugiit wenno kelkel ket isut' nalaka a makaalis/makaakar a sakit a mabalin a mangted iti nakaro a parikut kadagiti bara [lungs]. Iti kakaro ti sakit, aguyek a kasta unay ti masakit ket kasla saan a makaanges gapu ta agsisilpo ti panaguyeknna. Iti pagpatinggaan daytoy a panaguyek, mabalin a mabannog unay ti masakit ket agpaparaw ken agrarek pay a kasla marigatan nga umanges. Ngem manmanon a makita daytoy a sakit ta nasalaknibanen dagiti kaaduan nga ubbing babaen ti pannakatudokda iti DPT [ wenno Dipterya, Pertussis, Tetanus: itakderan ti "P" ti pertussis, sabali a nagan ti uyek a pugiit].
Mabalin nga agpaut ti uyek a pugiit wenno kelkel iti innem a bulan. Makapadanag unay daytoy a sakit nga agpada iti ubing ken kadagiti nagannak kenkuana, ket mabalin a madangran dagiti bara ken ang-anguyob [trachea] ti ubing. Ad-adda a nakaro ti sakit no ubing unay ti maapektaran.
Pananglapped:
Kitaen ta masalakniban koma dagiti annakyo manipud iti uyek a pugiit babaen iti pannakatudokda iti DPT. No dumteng laeng dayta a sakit kalpasan ti pannakatudokna, saanto unayen a nakaro ti sagabaenna.
Panangagas:
Mailasin ti ubing [nga agsagaba iti daytoy a sakit] kadagiti sabsabali a kameng ti pamilia wenno manipud kadagiti padana nga ubbing ken karruba. Ikkan iti saggabassit a makan iti asideg a tiempo ken adu a tubbog dagiti bungbunga ken kasta met iti danum a maipainum iti nagbaetan dagita a pannnangan. Masansan a dumteng ti panagsarua kalpasan ti panaguyek. Nasken unay ti nasayaat a pannaripato kangrunaan kadagiti ubbing a nakapsut gapu iti sabali nga immuna a sakit a dimteng kenkuana.
Mabalin a maitudok kenkuana a magna iti urat ti agas a "gamma glubulin," manipud dua ket kagudua a cc. agingga iti lima a cc. Ket no masakit unay ti ubing, mabalin met a maulit daytoy iti mamin-adu a daras. Mabalin nga awan ti adu a pannakadangran nga iyeg dagiti saan unay a nakaro a kita/klase ti uyek a pugiit, ngem ti kasayaatan pay laeng a panangagas isu ti panangsalaknib iti ubing kadagiti nasapa a panawen ti panagbiagna.*
ni Rudy Ram. Rumbaoa
TI uyek a pugiit wenno kelkel ket isut' nalaka a makaalis/makaakar a sakit a mabalin a mangted iti nakaro a parikut kadagiti bara [lungs]. Iti kakaro ti sakit, aguyek a kasta unay ti masakit ket kasla saan a makaanges gapu ta agsisilpo ti panaguyeknna. Iti pagpatinggaan daytoy a panaguyek, mabalin a mabannog unay ti masakit ket agpaparaw ken agrarek pay a kasla marigatan nga umanges. Ngem manmanon a makita daytoy a sakit ta nasalaknibanen dagiti kaaduan nga ubbing babaen ti pannakatudokda iti DPT [ wenno Dipterya, Pertussis, Tetanus: itakderan ti "P" ti pertussis, sabali a nagan ti uyek a pugiit].
Mabalin nga agpaut ti uyek a pugiit wenno kelkel iti innem a bulan. Makapadanag unay daytoy a sakit nga agpada iti ubing ken kadagiti nagannak kenkuana, ket mabalin a madangran dagiti bara ken ang-anguyob [trachea] ti ubing. Ad-adda a nakaro ti sakit no ubing unay ti maapektaran.
Pananglapped:
Kitaen ta masalakniban koma dagiti annakyo manipud iti uyek a pugiit babaen iti pannakatudokda iti DPT. No dumteng laeng dayta a sakit kalpasan ti pannakatudokna, saanto unayen a nakaro ti sagabaenna.
Panangagas:
Mailasin ti ubing [nga agsagaba iti daytoy a sakit] kadagiti sabsabali a kameng ti pamilia wenno manipud kadagiti padana nga ubbing ken karruba. Ikkan iti saggabassit a makan iti asideg a tiempo ken adu a tubbog dagiti bungbunga ken kasta met iti danum a maipainum iti nagbaetan dagita a pannnangan. Masansan a dumteng ti panagsarua kalpasan ti panaguyek. Nasken unay ti nasayaat a pannaripato kangrunaan kadagiti ubbing a nakapsut gapu iti sabali nga immuna a sakit a dimteng kenkuana.
Mabalin a maitudok kenkuana a magna iti urat ti agas a "gamma glubulin," manipud dua ket kagudua a cc. agingga iti lima a cc. Ket no masakit unay ti ubing, mabalin met a maulit daytoy iti mamin-adu a daras. Mabalin nga awan ti adu a pannakadangran nga iyeg dagiti saan unay a nakaro a kita/klase ti uyek a pugiit, ngem ti kasayaatan pay laeng a panangagas isu ti panangsalaknib iti ubing kadagiti nasapa a panawen ti panagbiagna.*
No comments:
Post a Comment