Katarata, Astigmatism ken Color Blindness: Ania aya dagitoy?

Color Blindness

Astigmatism

 

Katarata

 

 

Katarata, Astigmatism ken Color Blindness: Ania aya dagitoy?
ni Rudy Ram. Rumbaoa

"Agpayso, mabalintayo a pagdumaen ti pakaiturongan dagiti dua a matatayo, kas no pagpangkisentayo ida, ngem saan unay a nasayaat ti banag a makita..."

"KATARATA" [Cataract]- wenno ti pannakalapped ti lawag a sumarut iti mata. Ad-adda a mapasamak daytoy kadagiti tattao a nataengan, ngem mabalin met a dumteng daytoy iti uray ania a tiempo ti panagbiag.

Ti "cataract" isut' maysa a disso ti lente ti mata a kasla naulpan a rumsua gapu iti ipupuskol dagiti protina a nasustansia nga adda met laeng iti lente ti mata. Inton agbayag, mabalin pay a maurnong ti "calcium" iti lente met laeng.

Mabalin a maikkat ti katarata tapno masimpa ti panagkita babaen iti maysa nga operasion. Kalpasan daytoy, masapul nga agaramat ti maseknan kadagiti lente a napigsa ti gradona tapno makakita. Kadagiti dadduma a kasasaad, mabalin met nga aramaten dagiti lente a maikapet iti mata a saan a kas iti sarming wenno anteohos.

Ti "ASTIGMATISM" ket maysa a kasasaad a kasla agkiray-kiray ti makita, agsipud ta, kaaduan a kasasaad, agbaliw ti sukog ti bukel ti mata.

Mabalin a maatur daytoy a kasasaad, a kaaduanna a mangrugi a masapa iti panagbiag, babaen iti panagaramat iti sarming wenno anteohos. Masapul a mairukod dagitoy babaen ti panangrukod ti maysa nga espesialista iti mata kalpasan ti pannakarukod ti panagkita.

"COLOR BLINDNESS." Gapu iti saan nga ammo a gapu, saan a mabalin a paggidiaten dagiti dadduma a tattao ti agduduma a maris wenno kolor/maris, kas ti nalabaga, nalangto wenno berde, wenno asul.

Masao a saan a malasin ti dua a tao iti tunggal sangagasut a tattao ti kolor ti nalabaga ken agarup met a kasta ti kaadu ti saan a makalasin iti nalangto wenno berde. Saan unay a nakaro daytoy a kasasaad kadagiti babbai. Maymaysa iti 1,270 a babbai ti addaan iti parikut maipapan ti panaggidiat iti nalabaga ken berde.

Mapaliiw a managaramat dagiti nadumaduma a kolor dagiti tattao nga addaan iti parikut maipapan iti kolor. Mabalin a patienda a maris dapo ti maysa a lupot idinto a nalabaga, wenno balbag, wenno berde. Masansan a pagbalinen dagiti ubbing, nga addaan itoy a parikut, ti taaw nga iladawanda a nalabaga ta ipagarupda a berde dayta. Ti yanna a pagdaksan, awan ti mabalin nga aramiden nga itulong iti kakasta a tattao. Agsanggir ti kaaduan iti panangidalan dagiti gagayyemda.

Panagtignay dagiti mata:
Masapul dagiti tallo nga agigiddiat a paris dagiti piskel tapno matengngel ti panagtignay dagiti mata. Maysa a paris ti manggunay iti bukel ti mata nga agpakannigid ken agpakannawan. Sabali met a paris ti manggunay nga agpangato ken agpababa.

Sabali pay dagiti mangtengngel iti mata a nalinteg a maibagay iti bagi tapno makitatayo dagiti bambanag a kas ti kinaisuda. Addaan ti tunggal maysa kadagitoy a paris iti bukodda a pannakitipon iti nerbio. Agkukot ti maysa a piskel idinto nga agbennat met ti sabali, ket iti kasta, mapalubosan nga aggunay ti mata a kasla maymaysa nga organo.

Agpayso, mabalintayo a pagdumaen ti pakaiturongan dagiti dua a matatayo, kas no pagpangkisentayo ida, ngem saan unay a nasayaat ti banag a makita.

Nupay adda latta iti asideg a likud ti cornea ken ti lente ti kalawagan ti panagkita, nalawa pay laeng ti mabalin a makita. No kumitatayo a nalinteg iti sanguanan, nalaka laeng a makitatayo dagiti adda iti agpadada a sikigan, ket iti kasta nalaka met nga ibaw-ingtayo ti pannakaiturong ti panagkitatayo iti maysa a banag a kayattayo a kitaen. Nasken unay daytoy a pannakabalin a kumita iti aglawlaw nga agpaay iti nataltalged ken pagsayaatantayo.