Apay Nga Agsakit ti Puso iti Reuma?

[Nabulod laeng ti ladawan a naarmat iti artikulo]

Apay Nga Agsakit ti Puso iti Reuma?
ni Rudy Ram. Rumbaoa


ITI isu amin nga agsakit, kanayon a mairaman ti puso, ket mabalin a madangran ti puso ti sumagmamano kadagiti ubbing nga agsakit agingga iti tungpal biagda. Agbatay iti adu a banag iti pannaripato kabayatan dagiti umuna a paset ti sakit.

Masansan a dumteng ti sakit iti agtawen iti pito wenno walo, kaaduanna kadakuada ti sumaruno kalpasanna ti panagsakit iti karabukob a maigapu iti mikrobio a Beta Hemolytic Streptococcus [BHS]. Maipagarup a rheumatic fever isu't maysa a pannakasair a mamataud iti panagpalteg dagiti paset a madangran gapu iti sabidong a patauden dagitoy a mikrobio.

Nupay mairaman daytoy a sakit iti isu amin a paset ti puso, tumaud ti kakaroan a pannakadadael dagiti balbola a kumamang kadagiti nagduduma a siled ti puso. Patauden daytoy a sakit ti panagpilay iti adu nga ubbing ken agtutubo.

Masansan unay a pumuskol ken madadael ti balbola a nagbaetan ti akinkannigid nga auricle ken ti akinkannigid a ventricle. Agduyos nga umababa ken agtitipkel dagiti linabag ti piskel a mangtengngel iti daytoy a balbola, iti kasta saan nga aglukat wenno agrikep a nasayaat.

Gapu iti panagilet itoy a pagruaran, marigatan ti dara a lumasat manipud iti akinkannigid nga auricle a mapan iti akinkannigid a ventricle. Daytoy ti mamataud iti panagrekrek wenno panagarasaas ti puso. No saan nga umisu ti panagrikep daytoy a balbola, agsubli ti dadduma a dara iti akinkannigid nga auricle. Daytoy manen ti manglapped iti nasayud a panagtaray ti dara.

Addaan ti balbola ti aorta iti tallo a nagsinan tasa a ridaw nga aggigiddan nga aglukat ken agrikep iti tunggal panagpitik ti puso. Mabalin nga agtitipkel dagitoy sinan tasa, iti kasta lapdanda a nasayaat ti panaglukat wenno pnagrikep ti balbola. Daytoy ti mamataud iti managan iti aortic stenosis, maysa a kita a panaglapped a mangipangato ti presion ti dara iti uneg ti ventricle ken parigatenna dagiti piskel ti puso.

Iti dadduma a kasasaad, mabalin a saan a nasayaat ti panagrikep dagitoy a balbola ti aorta ket tumaud ti managan iti aortic insufficiency. Iti kastoy a kasasaad, adda agsubli a tedted a dara manipud iti aorta bayat ti bassit a tiempo a panaginana ti puso iti tunggal pitik. Daytoy a panagubo ti dara ket mangted iti panagbaba ti presion ti dara iti uneg ti aorta ket mangted iti panagulaw ken panagkapsut, aglalo no nababa unay ti presion ti akimbaba a panagpitik ket dumanon iti 30 wenno 40. Kadagitoy dua a kasasaad ti balbola, nakarkaro ti aortic stenosis ngem ti insufficiency. Iti dadduma a kasasaad, agpada dagiti mitral ken aortic a balbola a madangran.

Mabalin dagiti dodoktor a luktan ti puso ket tarimaanenda ti balbola a mitral, ti kumamang iti akinkannigid nga atrium ken ventricle, tapno awaten ti ventricle ti umisu a taraonna a dara. Maaramid daytoy babaen ti pannakaaramat ti maysa a makina a managan iti heart-lung machine.Dakdakkel manen a rigat ti mapasamak no madangran nga agpada dagiti balbola a mitral ken aortic. Mabalin a maatur ti panagilet ti balbola ti aorta, ngem adda peggad ti pannakaoperarna.

Iti agdama a panawen, masansan a maikkat nga agpadpada ti mitral ken aortic a balbola tapno masuktan iti artipisial a balbola. Kayat ngarud a sawen nga umatiddug pay ti biag dagiti masakit iti Rheumatic Heart Disiease [RHD] wenno puso nga adda reumana.