 |
| [nabulod ti ladawan] |
Lima a Rason no Apay a Mabannogka
ni Rudy Ram. Rumbaoa
MASANSAN
a makoreher ti
kaawan iti
enerhia ti
bagi babaen
iti
panagdiyeta
ken
panagwatwat.
Ngem ti pudno
a rason ket
mabalin a
makagapu iti
kinakurang iti
danum nga
ipauneg iti
bagi. Ibilang pay dagitoy a mangdegdeg iti kondision: Sleep Disorder: Dua ti am-ammo a klase ti saan a naurnos a panagturog-- ti "Obstructive Sleep Apnea" ken "Restless Legs Syndrome"-- dagitoy ti rason ken maatap a mabalin a mangsinga iti napintas ken naannayas a pannaturog iti rabii. Madlaw ti sleep apnea babaen iti abnormal a panaganges gapu iti makunkuna nga interminente wenno adda banag a makabangen iti akinngato a paset ti tubong a pagangsan bayat ti panagturog. Ti panagurok ket maysa a simtomasna, nupay saan amin a tattao nga agurok ket adda problemana iti apnea. Sabali pay a pagilasinan no agsagsagaba iti sleep apnea ket ti kaadda iti "scalloping" wenno makita ti sinan-arkos iti ungto ti dila. Mabalin a maigapu daytoy iti impresion dagiti ngipen ken ipasimudaagda nga adda dagiti banag a mangbangen iti tubong a pagangsan wenno adda met pakainaiganna iti kadakkel ti dila iti ngiwat. No dadduma, mapagkamalian dagiti ubbing nga agsagsagaba iti sleep apnea. No saan, addaanda iti attention-deficit disorder-- gapu iti kinakurang ti turogda iti rabii. Ti restless legs syndrome ket maysa a motion a mangriribuk kadagiti luppo a rason no apay a kanayon a mariing ti maysa a tao iti pannaturogna. Masansan a matawid daytoy a klase ti sakit. Mabalin met a makagapu daytoy iti pangkurkurang iti landok [iron] kadagiti agdadagsen wenno masikog. Iti naammuan ti National Institute of Health [NIH], adda agarup 12 agingga iti 18 a milion nga Amerikano ti agsagsagaba iti sleep apnea, ken agpangato iti 10% dagiti agtutubo nga addaan iti restless legs. Mamati dagiti eksperto nga adda sabali pay a makagapu iti daytoy. Ti aramiden, saan nga agalumiim nga agsaludsod iti doktormo. Ania ti aramiden? Umuna, masapul ti pannakaduktal ti puon ti sakit. Mabalin met a maobserba ti panagturog tapno mapagadalan no ania ti mangriribuk iti daytoy. Ken ti doktor ti mabalin a mandetermina wenno mangduktal no ania ti kasayaatan ken kasamayan nga agas a para iti nasao a sakit. Kaaduan nga agsagsagaba iti sleep apnea ti maagasan. Thyroid conditions: Sukog-kulibangbang ti thyroid gland a masarakan iti asideg iti Adam's apple. Saan nga apektaran dagiti dadduma a glands ti panagproseso ti bagi no kas bilang addaanka iti daytoy a sakit-- kas koma iti metabolismo, panagdakkel, pitik ti puso, temperatura ti bagi, energy levels, rikna, cholesterol levels ken panagtubo iti buok, ti kudil ken kuko. Ti thyroid disorder ti maysa kadagiti kangrunaan a glandular disorders. Apektaranna ti nasurok a 20 a milion nga Amerikano-- saan pay nainayon ditoy ti 13 a milion a di pay makaammo nga addaanda iti daytoy a sakit. Ad-adda a dagiti babbai ti maapektaran iti daytoy a sakit. Naammuan a mangpataud iti bannog iti agpada nga underactive ken overctive thyroid. Kadagiti amin a kaso ti thyroid, ti underactive ti kangrunaan a mangapektar iti nasao a nasakit gapu iti Hashimoto Desease-- isu daytoy ti mangted ti riribuk iti panagtrabaho ti autoimmune nga umatake iti thyroid. Alisto a pannakabannog, nasadut nga aggunay ti bagi, rikna ti pannakapaksuy, ken panagpanateng iti maibilang a simtomasna. Ania ti aramiden? Ti kasayaatan a pannakaagasna ket ti panangbalanse iti panagtrabaho ti thyroid babaen iti panangsubok ti dara iti thyroid stimulating hormone wenno TSH. No maduktalan ti kina-abnormal, ad-adu a pagsubok iti maisayangkat. Maagasan daytoy a sakit babaen kadagiti kabaroanan nga agas iti agdama. |
