| Ania daytoy Presbyopia?
ni Rudy Ram. Rumbaoa
[source: www.filamobserverarticles.blogspot.com/Di Nakapappapati Ngem Pudno]
TI mata ti silaw ti bagi. No mangrugin nga agkudrep ti
panagkita, kayatna ngarud a sawen nga umay ti sipnget- a
sarunoen ti panagbulsek. Ditay' koma ngarud baybay-an ti
kinapateg ti panagkita ta isu ti mangted ti kinalawag
iti intero a bagi. Ngem ania daytoy makunkuna a "Presbyopia?"
Ti kayat a sawen ti Presbyopia isu daytay
pannakapukaw ti mata ti abilidadna a mangibaw-ing iti
panagpokus wenno panangipamaysana a mangkita wenno
mangsirig kadagiti banag nga asideg kenkuana. Saan a
sakit ti Presbyopia, ngem paset ti
kina-naturalesa ti mataengan a mata nga apektaranna iti
isu amin a seknan ti tawen. Masansan a tumaud daytoy
kadagiti agtawen iti 45.
No ubing ti tao, natural a dagiti mata ket adda
abilidadna a mangbaliw ti bileg ti kitkitaen wenno
nakapokus kenkuana. Nupay kasta, no madanon ti tao ti
nagtengnga a tawen [middle ages] ti kuarenta, agbaliw ti
abilidad dagiti mata nga agipukos ket in-inut nga
agpukaw ti bilegna. Daytoy natural a panagbaliw ti
aw-awaganda iti "Presbyopia," agpusipos dagiti bukel ti
mata manipud iti kaadda ti "dynamic focusing range"
agingga a maitipon ti pokus a dimo ammo no daytoy
ket "natural refractive error."
Dagiti indibidual nga agtawen iti nababbaba ngem 40,
mabalin nga iladawan ken agakem dagiti mata kas maysa
nga "auto focus camera." Iti makuna nga auto
focus camera, agbalin a maymaysa daytoy nga agala iti
nasidsidap a ladawan kas punto ti kamera iti dayta a
direksion a makita. No aglabesen ti tawen a 40, ti presbyopic
eye ket agbanag a "fixed focus camera." Ti
fixed-focus cameras ti makuna a kapintasan kadagiti amin
a basic cameras, awanan daytoy iti adjustable lens
wenno ibagay a lente.
Ania ti makagapu?
Adda lente iti uneg dagiti mata a nakalupkopan iti
piskel [wenno lasag]. No dagiti piskel ket umilet wenno
agkuretret, agbaliw ti sukog ti lente iti mata ket gapu
iti daytoy, agbaliw ti bileg ti ipokus dagiti mata.
Agtultuloy ti panagdakkel dagiti lente iti mata agingga
a sibibiag ti tao. Nupay kasta, addaan dagiti lente iti
kapsula tapno mabakudan a serraan iti ania man a sumrek
kenkuana. Ket iti tiempo a madanonan ti tawen a
kuarenta, agbaliw ken agbalin a nasedsed wenno napuskol
dagiti lente uray kasano ti katangken ti piskel tapno
pekkelenna, saanen a kabaelan ti lente ti agbennat ket
mapukaw dagiti mata ti dinamiko nga abilidad ti
panagsirig ken agbalin daytoy a fixed focus camera.
*No nasurok a kuarenta ti tawen ti tao ken saanna a
mamira ti adayo a banag, ngem nalawag ti panagkitana no
daytoy ket umasideg iti dayta a banag a saan nga agusar
iti anteohos [sarming ti mata].
--seknanna amin ti presbyopic. Natural daytoy a proseso
iti mataengan ken imposible a maliklikan. Iladawan ti
situasion a maysa daytoy a myopic [nearsighted]. Daytoy
a kaso ket natural refractive error no apay a mangipaay
iti panagkurrap ti panagkita iti maysa a banag nga adda
iti adayo, ngem nalawag no adda iti asideg.
Kaaduan a tattao a myopic ti agusar iti anteohos a
pagkita iti adayo ket agbalin a presbyopic- simple, gapu
ta ikkatenda ti anteohosda tapno mamira a naimbag ti
maysa a banag no asitganda. Nupay kasta, gapu iti rukod
wenno grado ti kina-nearsightedness, agbalin a saaan a
komportable ti panagbasa dagiti mata gapu iti distansia
a nakaipokusanna. Wenno gapu ta dida kayat nga ikkaten
dagiti anteohos no agbasada.
Ngem maresolbar daytoy babaen iti panagusar iti "bifocals."
Masarakan ti bifocals iti kangatuan a paset ti
lente a para iti distance vision ken iti
akimbaba a paset daytoy para iti pagbasa wenno reading
vision. Maaramid daytoy nga agpadpada nga adda man
iti linia wenno awan. Maawagan iti standard bifocals
ken maaramat a pagkita dagiti bifocals nga addaan iti
linia. Ti "no-line" ket maawagan pay iti progressive;
adda bileg ti bifocals iti akimbaba a paset ti lente nga
agsukat kas met laeng iti lente. Ti asino man nga
agaramat iti daytoy ket kasla nagusar metten iti regular
nga anteohos a saan ketdi a bifocals.
*Kas pagarigan no nalawag ti panagkita iti adayo, ngem
mayadayo ti basaen tapno laeng makita.
--iti daytoy a kaso, mabalin a kasapulan laeng iti
makuna a reading glasses tapno makita a naimbag
ti banag nga adda iti asideg. Kuna dagiti eksperto nga
awan ti dakesna dagiti magatang a sarming a makuna nga over-the-counter,
ngem nasaysayaat met laeng dagiti maireseta a reading
glasses gapu ta koreherenda ti ania man nga astigmatism
wenno diperensia iti nagbaetan dagiti dua a mata a rason
a saan a maaramid ti magatang iti OTC a sarming.
*No dagiti mata ket agpadpada a nalawag ti pangkitana
iti banag nga adda iti adayo ken asideg, ngem agkudrep
itan ti panagkitada. Ania ngarud ti aramidem?
--maipagarup nga adda bassit kina-farsighted ti
panagkita dagiti mata ket dimo ammo daytoy bayat ti
panagbiagmo. No ubing ti seknan iti kina-farsighted,
mapapati a saan a nabileg ti panagipokus dagiti mata.
Ket no ubing pay ti tao, agbennat ti lente dagiti mata.
Masansan pay a mapukaw dagiti mata a pasublien ti focusing
power no agbennat ti lente iti uneg ti mata uray
no ipalubosna a makita wenno mamira ti maysa a banag nga
adda iti asideg. Agserbi daytoy refractive error
kadagiti ubbing nga addaan daytoy a kaso gapu ta isuda
ti makabalin a mangpagunay a nasayaat a saan nga
agaramat iti anteohos.
No lumakay/bumaket ti tao, in-inut met a saanen a
mabennat ti lente, mapukawna ti abilidadna nga agipokus
gapu iti panagkapsut dagiti mata. Kadagiti farsighted a
tattao, di mabayag, kasapulanda ti sarming tapno
makakitada iti adayo. Agbalinto laeng a fully
presbyopic no magtengda iti nasapa a tawen a
kuarenta ken kasapulan nga agusarda iti bifocal wenno
napigpigsa pay a reading glasses tapno mabigbigda a
nasayaat ti maysa a banag wenno ti kayatda a basaen.
Makatulong kadi ti operasion para ti Presbyopia?
--saan a makatulong ti operasion tapno makoreher ti
presbyopia. Nupay kasta, adda sumagmamano a techniques
wenno wagas, ken surgical implants a makaipaay iti
positibo a resulta iti biag ken mangpaimbag iti
panagkita ti maysa a pasiente.
Maysa a wagas isu ti pannakiserrek ti maaw-awagan iti
"monovision." Koreheren ti monovision ti maysa a
mata a pagkita iti adayo [dominant eye], ken ti
maysa a mata para iti asideg [non-dominant eye].
Gapu ta agkurrap ti maysa a mata, daytoy ti mangpabassit
iti nalawag a panagkita, ngem daytoy ti kaalistuan a
wagas dagiti pasiente tapno maaramatda ti kabaroanan a
teknolohiya ta maipalubos kadakuada a saanda ken
maliklikanda ti agusar iti sarming. Maaramid ti
monovision babaen iti contact lenses wenno ti LASIK
eye laser surgery. Sakbay a maisingasing ti LASIK
eye surgery kadagiti pasiente, masapul ti contact lens
trials tapno maammuan ti diperensia ti mata ken no ania
ti rumbeng nga aramiden. Ngem no pilien a mataginayon ti
pannakakoreher dagiti mata, naim-imbag ngarud ti
permanent correction babaen iti LASIK eye laser surgery.
Sabali pay a maisingasing a pagpilian isu ti "multifocal
intra-ocular lens." Maiserrek ti multifocal
intra-ocular lens iti mata tapno suktanna ti natural a
lente dagiti mata no maaramid ti katarata.
Maawagan pay iti ReSTOR ti multifocal
intra-ocular lens. Napartuat ti ReSTOR [highly
engineered] tapno paglasinenna ti lawag a sumrek
kadagiti mata. Iti daytoy a situasion, agbalin a dua ti
focal points ti mata--maysa ti distansia a pagkita ken
ti sabali isu ti near vision. Maibilang a kosmetiko ken
saan a koberan wenno bigbigen dagiti insurance carriers
daytoy kabaroanan nga intra-ocular lens. Ngem iti ania
man a pagkasapulan ti operasion a pang-katarata kasta
met iti standard intra-ocular lens, ibaklay ti insurance
carriers ti magastos.*
|
No comments:
Post a Comment