Aug 5, 2011

Uray Dagiti Nataengan, kasapulanda met ti Agbakuna...

[nabulod ti naaramat a ladawan]

Uray Dagiti Nataengan, kasapulanda met ti Agbakuna...

ITI naminsan, sinaludsod ti doktor iti pasientena nga agtutubo no husto ti aldaw a panagbakunana, ngem dagus a simmungbat ti agtutubo, "Apay a siak? Ita? Ti ammok no para ubing laeng ti bakuna."

Wen, kasapulan dagiti ubbing ti agbakuna. Ti bakuna ti kasayaatan a proteksiontayo bayat ti kinaubing a mabalin nga agpaut iti tinawen. Ngem kasapulan met dagiti nataengan ti agbakuna- tapno mapapigsa ti immuna a panagbakuna wenno awaten ti kabaroanan a proteksion.

Ngem adu dagiti agtutubo ken nataengan ti agbabawi a saan a mangawat iti daytoy maysa a kaimportantean nga ipaay ti preventive medicine wenno ti pannakasalaknib ti salun-at. No ti bilang ti adult immunizations, adu ti diperensia no maidasig iti bilang dagiti ubbing no bakuna ti pagsasaritaan. Iti surbey nga insayangkat ti Centers for Desease Control and Prevention [CDC], adda dua a porsiento iti adult Americans iti babaen ti tawen a 64 ti nabakunaan kontra iti tetanus, diptheria ken pertussis. Basbassit ti naited a baro a bakuna [agarup 2% para kadagiti nataengan nga agtawen iti 64] kontra ti shingles. Naawat met ti agarup 10% a babbai nga agtawen iti 18- 26 ti rekomendasion a bakuna kontra iti HPV, maysa a virus a pakaigapuan iti cervical cancer.

Ngem apay nga ad-adu ti bilang dagiti ubbing a nabakunaan ngem dagiti nataengan? Ti rason: manmano a bisitaen dagiti agtutubo/nataengan ti doktor no idasig kadagiti ubbing. Sabali laeng ti bileg ti financial disincentive para iti bakuna ti nataengan, saan a bayadan amin ti insurance companies dagiti gastosenda.

Ngem dakkel daytoy a biddut no mabaybay-an lattan. Maysa a kasimplean ken pakasalbaran ti panagbakuna tapno agtalinaed a naimbag ken nasayaat ti salun-at.

Adtoy ti sumagmamano a singasing para kadagiti agtutubo ken nataengan:
*Shingles Vaccine- bakuna para iti Herpes Zoster. Am-ammo kas "shingles," nangrugi daytoy a Shingles Vaccine iti merkado idi 2006.

Nairanta a para kadagiti agtutubo ken nataengan nga agtawen iti 60 ken agpangato nga addaan iti Chicken Pox. Mabalin a tumaud manen ti sakit a kas shingles kadagiti maudi a pessat ti panagbiag- marikna ti ut-ot ken kasla agparang ti nagkagatan ti kiteb wenno timel. Iti kaaduan, agbayag ti ut-ot iti sumagmamano a bulan. No maaramat ti bakuna iti apagisu a rekomendasion, pukawen ti bakuna ti agarup 280,000 a kaso ti shingles iti tinawen.

*Pneumonia Vaccine- guardiaan daytoy a bakuna ti agarup 23 a kangrunaan ken komon a klase ti Bacterial Pneunomia nga akin-responsable iti ipapatay ti 40,000 nga Amerikano iti tinawen.

Maysa pay, proteheren/salakniban ti Pneumococcal Polysaccharide Vaccine [PPV] ti sumagmamano a bacterial infections iti dara. Maited iti maminsan a tudok kadagiti amin a nataengan nga agtawen iti 65 ken agpangato ken kadagiti agtutubo a nababa ti immyunidadda.

*Tetanus Booster- maitudok daytoy tapno lapdanna ti makuna a "lockjaw" wenno panagparalisado ti piskel a mabalin a mangitunda iti ipapatay. Kasapulan ti booster shot iti tunggal 10 a tawen- saan nga urayen agingga nga adda pannakairisgo ti impeksion manipud iti nakalukat a sugat.

Idi tawen 2005, nayam-ammo ti maysa nga agas a maawagan iti "Tdap". Kannayon iti tetanus, adda nababa a konsentrasion ti dipteria ken whooping cough vaccines. Kuna ni Dr. Jeanne Santoli, deputy director of immunization services ti CDC, a dua ti ipaay a benepisio ti bakuna no maitudok daytoy kadagiti nataengan ken agtutubo gapu ta malapdan ti pannakaar dagiti ubbing iti impeksion manipud iti nataengan no dagitoy a nataengan ti mangtaripato ken makipagnaed kadakuada [ubbing].

*HPV Vaccine- napartuat ti Gardasil Vaccine tapno kontarenna ti Human Papillomavirus [HPV], akin-responsable iti Genital Warts ken Cervical Cancer.

Adda 70% a kaso ti cervical cancer iti US nga adda kannayonna a HPV. Mamitlo a tudok ti rekomendasion para kadagiti babbai nga agtawen iti 26 wenno sakbay a agbalinda nga aktibo iti seks. Iti sabali a bangir, adda panagadal a mayuswat para iti bakuna a mabalin a makatulong kadagiti agtawen iti nangatngato ngem 26 iti babbai ken lallaki.

*Flu Shot- daytoy ti kasayaatan nga ammo a bakuna- ken popular kadagiti nataengan ken agtutubo.

Ngan-ngani 60% nga agtutubo ken nataengan nga Amerikano ti makaawat iti daytoy a bakuna iti tinawen, ngem nagbalin a sabalin ti pormulasion no maikumpara iti imun-una a bakuna a rimmuar. Ngamin ti virus a pakaigapuan ti influenza ket agbaliw-baliw wenno tay makuna a "moving target."

Saan amin a bakuna ket lapdanna ti dumteng a sakit. Sika a mismo ti akin-tengngel iti salun-atmo, ammom no ania ti kasayaatan ken kasamayan nga aramiden.

No comments:

Post a Comment