MAITANTAN PANAGSARDENG TI PANAGREGLA [MENOPAUSIA] NO REGULAR WENNO TAGINAYONEN A MAKINAIG TI BABAI ITI ASAWANA, dayta ti duktal iti kaudian a panagadal
[Nabulod ti ladawan a naaramat]
MAITANTAN wenno maibaybayag [delay] kano panagsardeng ti panagregla dagiti babbai a makinaig iti nasursurok ngem maysa a beses iti uneg ti maysa a bulan. Kastoy man panangilawlawag dagiti OB-GYNS [wenno OB- obstetrics/obstetrician ken GYN- gynecology/gynecologist]:
Iti kaudian a panagadal a naipablaak iti Royal Society Open Science, naamiris dagiti datos manipud kadagiti 2,936 a napili ken nakipaset a babbai iti Study of Women's Health Across the Nation [panagadal kadagiti babbai a nayuswat iti intero nga Estado Unidos]. Naduktalan dagiti nagsukisok a dagiti babbai a makinaig iti linawas ti 28% ti pagbabaan ti tsansa a maitantan panagsardeng ti panagregla[da] no maikumpera kadagiti babbai a makinaig laeng iti maminsan ti makabulan.
"Naobserbaranmi nga iti agdama a literatura ti menopausia, adda panagdur-as wenno panagbaliw a maekspiriensa dagiti babbai a naasawaan ti pannakaitantan [delay] panagsardeng ti panagregla--a nakasdaawanmi," kuna ni Megan Arnot, author ti nangidaulo iti panagadal ken kandidata ti PhD evolutionary anthropology iti University College London. "Awan ti adu a tao a nangpadas a nangilawlawag iti asosasion wenno koneksionna, ken ipagarupko a nalabit maysa daytoy a sungbat ti proseso ti panangibagay iti masansan/kanayon a panagnaig isut' gapuna a nagdesisionkami a masubok [ma-testing] no adda kinaagpaysuananna.
Ngem agurayka, ania aya ngamin ti menopausia [panagsardeng ti panagregla]?
Normal a parte iti biag ti menopausia kadagiti mangrugin a mataengan. Espesipiko ken partikular a kayatna a sawen nga itudo ti tiempo iti dose a bulan kalpasan ti maudi a panagbinulan ti babai, segun ti National Institute on Aging [NIA]. Bayat ti menopausal transition [aka perimenopause], dagiti tawen a sumagpat iti panagsardeng ti panagregla, maekspiriensa ti babai ti panagbaliw ti panagbinulanna-- apagdarikmat a pannakarikna ti bara, agbaliwbaliw ti karirikna ken sabsabali pay a simtomas gapu ta bumassit ti mapartuat ti bagi nga estrogen. Ti promedio a tawen ti babai iti Estados Unidos no agsardeng ti panagregla[na] ket edad 51.
Apay nga iyad-adu wenno kanayonen ti makinaig [makiyot, agpayot] tapno laeng maitantan panagsardeng ti panagregla kadagiti babbai a mangrugin a mataengan?
Saan a dinakiwas ti panagadal daytoy, ngem adda sumagmamano a teoria a maidatag ni Arnot. "Nalabit," kunana, "Dagiti babbai nga adda iti situasion sakbay ti menopausia [perimenopausal] ti saan a magargari a makinaig-- awan gartemna a makiinnala wenno makituon. Ngem innayonna, "Mabalin pay a nabalanse a nagun-od panagsisinnukat iti nagbaetan ti kalikaguman dagitoy dua ngem di agbinnagay iti agtultuloy nga ovulasion wenno panagtultuloy a proseso ti panagitlog ken panagsardengna."
Iti sabali a pannao, no saanka [ti babai] a makinaig, dika agsikog. Iti punto ni Arnot kunana, "bassit ti tsansa a mamentenar ti agtultuloy a panagtrabaho ti panagitlog."
Kasapulan ti ovulasion ti adu nga enerhia manipud iti bagi, iti kasta bumaba ti protektado a pakausaran[na]. "Ngarud adda iti maysa a babai no kasano nga imaneho nga iturong ti biagna-- no nasaysayaat para kenkuana nga isardengna ti panag-ovulasion [proseso ti panagitlog] ken agsapul laengen iti sabali a pakakumikoman ti oras ken tiempo no dina met la plano ti aganak [gapu ta dina kayat ti makinaig]."
Kasapulan kadi ngarud ti ad-adu pay a pannakinaig tapno laeng agsardeng ti regla?
Saan a nasken. Kuna ni Ruth Mace, maysa kadagiti author iti panagadal ken propesor ti evolutionary anthropology iti University College London nga adda koneksionna-- ngem saanna kayat a sawen nga adda pammaneknek no makinaig[ka] iti edad a kuarenta ken singkuenta, itantanna ti panagsardeng ti panagregla.
"Saantay' a kontrolado ti nalawlawa a sakupen dagitoy nagduduma a rason a kas iti estrogen hormone levels, panagsigarilio ken BMI, ken dadduma pay a pakainaiganna, ngem saanna kayat a sawen ti seksual nga aksion wenno garaw ket nasisita unay nga intantanna ti menopausia," inlawlawagna.
"Agpayso ti pannakinaig [pannakiseks/makiyot/maiyot/makituon/makiinnala] ket baliwanna ti hormone levels. Wenno iti sabali pay a rason, addaan iti kapabilidad nga agbaliw ti situasion a kas kadagiti sabsabali pay nga hormone levels [wenno lebel/pangal ti hormona] nga awan iti datos," innayonna.
Ngem kuna ni Mary Jane Minkin, MD, clinical professor ti obstetrics ken gynecology and reproductive sciences iti Yale University Medical School [a saan a karaman iti panagadal], "dakkel a panagduadua ti bayolohikal a regular ti pannakinaig a mangiduron nga agsubli iti panagsardeng ti regla. Para kaniak ti kapintasan a korelasion ket ti pakasaritaan ti pamilia--no ti ina ken kabsat a babbai ket no nagsardeng ti panagregla[da] iti naladladaw ngem ti ekspektaren nga edad. Mabalin nga adda met pakainaiganna dayta kadagiti sumarsaruno a kaputotan," inlawlawagna.
Nupay kasta kuna ni Dr. Minkin, adda met pakainaigan no ti babai ket mapadasanna ti naladladaw a menopausia gapu ta ad-adda a komportable ti panagriknana no makinaig iti tiempo a madlawna nga ag-menopausia.
"Siempre, mabalin met nga iti dayta a tiempo, adu pay la ti estrogen [estrogena] iti lawlaw tapno agtalinaed ti mabagbagi [uki] a komportable ken elastiko. Ngem panagkunak, ad-adu latta dagiti babbai nga addan iti postmenopausal a saanen a makabael a makinaig gapu iti kinamaga ken kinasakit ti mabagbagi[da]/uki[da]," kunana pay.
"Ngem ad-adda nga iti menopausia ti rason ngem ti genetiko [siensia ti panagtawid a bayolohikal]," kuna met ti punto ni Christine Greeves, MD, maysa met la nga ob-gyn iti Winnie Palmer Hospital for Woman and Babies iti Orlando, Florida [ken saan met a nakipaset iti panagadal]. "Saan a gapu ta nagsardeng panagregla ti maysa nga ina iti nasapa wenno naladaw nga edad, saanna kayat a sawen a masurot ti tugotna. "Adu pay ti mabalin nga adalen ken duktalen maipanggep iti menopausia ken mamatiak nga amin dagitoy ket posible a maaramid."
"Makatulong a mangikabassit iti sakit/ut-ot no regular a makinaig bayat ti perimenopausal ken menopausal period gapu ta maluktan ti mabagbagi [uki] ti babai," innayonna. "Ken no patinayon a regular a makinaig, in-inut a mapukaw ti ut-ot ken ti di agbayag, adda ganas a marikna," inggibusna.
.
.
.
.
.
.
MAITANTAN PANAGSARDENG TI PANAGREGLA [MENOPAUSIA] NO REGULAR WENNO TAGINAYONEN A MAKINAIG TI BABAI ITI ASAWANA, dayta ti duktal iti kaudian a panagadal
Rudy Ram. Rumbaoa
wwwsalunatkenmedisina.blogspot.com
No comments:
Post a Comment