Sakit ti Kinalalaki

SAKIT TI KINALALAKI
ni Rudy Ram. Rumbaoa

Saan a kas iti babbai, manmano a mapadasan dagiti lallaki ti panagbalbaliw ti biag iti nagtengnga a gessat ti panagbiagda. Ngem mabalin a mapadasan dagiti dadduma daytoy kalpasan ti panagsakit wenno nakaro nga impeksion, nangruna no mairaman dagiti bukelbukel. Adda koma umdas a panagwatwat ken nasayaat koma ti maipauneg a taraonda. Kasta met nga adda koma umdas a tiempo ti panaginana ken pannaturog. Liklikan dagiti naingel ken makabartek nga inumen.

[Maudi iti Dua a Paset]

[nabulod ti ladawan a naaramat]

"Varicocele:"
Masansan a rumsua ti varicositis iti urat ti tubong a paglasatan ti semilia ket mabalin a maigapu daytoy iti pannakasullat ti maysa nga urat nga adda iti nangatngato a disso. Masansan a dumteng daytoy a kasasaad a kellaat ken mapakuyogan iti ut-ot iti supot ken agwaras kadagiti sellang ken iti akin-uneg a paset dagiti luppo. Marikna a kasla nagbalin dagitoy nabennat nga urat a "supot dagiti agkarkarayam nga igges." Bayat ti karigat ti masakit, agtaeng koma nga aginana iti iddana. Sadagen ti supot babaen ti maysa a nakupin a tualia wenno pungan ket ikkan ti pagpalamiis. Inton mabalinen ti masakit ti bumangon, adda koma kasla abayong a mangtapaya pay laeng iti supot tapno saan nga agbissayot. Maibalakad ti panagdigus iti nalamiis iti inaldaw nga agpaay itoy a kasasaad. Kadagiti nakaro unay a kasasaad, mabalin a kasapulan ti operasion, ngem masapul koma pay laeng a padasen dagiti agas.

[nabulod ti ladawan a naaramat]

"Spermatocele:"
No dadduma, adda tumaud a natangken a nagtukel iti disso ti 'yan ti epididymis gapu iti kaadu ti naurnong ditoy a semilia. Masansan a maibalakad ti operasion nangruna no dakkel unay ti nagtukel.

Panagbalbaliw ti Biag:
Saan a kas iti babbai, manmano a mapadasan dagiti lallaki ti panagbalbaliw ti biag iti nagtengnga a gessat ti panagbiagda. Ngem mabalin a mapadasan dagiti dadduma daytoy kalpasan ti panagsakit wenno nakaro nga impeksion, nangruna no mairaman dagiti bukelbukel. Adda koma umdas a panagwatwat ken nasayaat koma ti maipauneg a taraonda. Kasta met nga adda koma umdas a tiempo ti panaginana ken pannaturog. Liklikan dagiti naingel ken makabartek nga inumen.

Dagiti Dadduma a Sakit ti Kinalalaki:
*Sipilis ken Gonoria
*Mairaman kadagitoy a sakit ti managan iti "chancroid." Dagitoy dagiti babassit nga ulser ti kudil a nangbungon iti organo a pagputot. Nadaras nga agpukaw dagitoy babaen iti pannakaaramat ti agas a sulfa wenno chloromycetin. Maaramat koma ti dua a kapsula a sag-250 mg a chloromycetin iti mamimpat iti agmalem babaen ti dua a lawas. Maysa pay ti "Granuloma inguinale" a napaut a panaggaddil a mangirama iti nalawa a paset ti kudil iti aglikmut ti organo a pagputot [boto]. Saan unay a naut-ot daytoy kas kadagiti dadduma ket nalaka nga agpukaw babaen ti panagaramat iti penicillin [maysa a gramo iti inaldaw] wenno chloromycetin. Maigapu met ti "Lymphogranuloma venerea" iti maysa a kita ti virus. Masansan a mangrugi daytoy kas maysa a bassit a nasinit a mapakuyogan iti panagpalletg iti sellang. Agpada ti pannakaagas daytoy iti granuloma inguinale.
*AIDS

"Panaglupes ti Lalaki:"
Mabalin a rumsua daytoy gapu iti pannakasullat dagiti tubong a pagayusan ti semilia wenno gapu iti kaawan ti bileg ken panaglaylay ti bukelbukel. No dadduma, maigapu daytoy iti maysa a banag nga adda iti isip wenno panunot. Mabalin a masaksakit wenno natay pay ketdin dagiti semilia gapu iti maysa a sakit a nangiraman iti organo ti pagputot wenno boto. Mabalin a masarakan ti disso nga ayan ti nagsullat babaen iti pannakaaramat iti rayo-X, ket mabalin a maipamuspusan daytoy babaen iti operasion. Ibalakad ti kaaduan a dodoktor ti panagaramat iti 50 mg a bitamina E a matilmon iti mamitlo iti maysa nga aldaw. Mabalin a maatur ti panagkurang babaen ti nasayaat a taraon a manayonan kadagiti bitamina.

[nabulod laeng ti ladawan a naaramat]

"Ti Bungaw:"
Sakbay ti pannakayanak, mabukelen dagiti bukelbukel iti uneg ti bagi iti asideg ti bekkel. Bayat ti idadakkel ti sikog, agpababa dagitoy a bukelbukel agingga iti sellang. Itugotda ti tubong a pagayusan ti semilia agraman dagiti urat ken nerbio. No dadduma, saan nga agpababa dagitoy a bukel. Masansan a saan a makapagtangep ti tubong iti naglasatan dagitoy a bukel, iti kasta mabalin a sumrek ditoy ti maysa wenno sumagmamano a kupin ti bassit a bagis, ket agtaengda iti supot. Daytoy ti managan iti "indirect inguinal hernia" wenno "bungaw." Mabalin met a rumsua ti umasping a kasasaad gapu iti kinakapuy ti kulapot a namaglasin ken mangtapaya iti bagbagis. Maasa ken umingpis daytoy ket kalpasanna adda lussok a mabalin a suroten ti maysa wenno ad-adu a kupin ti bagis a sumrek iti supot. Daytoy ti managan iti "direct hernia" a bungaw. Manmano ngem mabalin a mapasamak kadagiti babbai. Ad-adda a mapasamak kadakuada ti hernia a kumamang iti luppoda. Agaramat dagiti dadduma iti abayong, ngem operasion pay laeng ti kasayaatan.

"Ti Masiloan ken Mabekkel nga Hernia:"
No dadduma, masiloan ken mabekkel ti maysa a kupin ti bagis a nakastrek iti supot dagiti bukelbukel. Maysa met la a kupin ti makaigapu iti daytoy. Napeggad unay daytoy ket mabalin nga agbunga iti pannakalapped ti ilalasat dagiti taraon iti bagis ken mamataud met iti peritonitis, wenno pannakasabidong iti uneg dagiti bagbagis. Malaksid no maipamuspusan a daras, mabalin nga adda gangrene ket bumtak ti bagis a maseknan, iti kasta mabalin a maklep ti masakit ket matay.

Saan a mabalin iti pannakigasanggasat iti daytoy. No adda nakadidillaw a panagpalteg kadagiti sellang ket marikna a napudot ken nasakit a masagid, pagtalnaen ti masakit ket saan koma a mangan iti aniaman wenno uminum a pulos malaksid ti masansan a sangkatilmon a danum. Mangayab iti mangagas wenno ipan a dagus iti ospital. Saan koma a madengngep a pulos ti maseknan ken saan koma a matalmegan ti lugar nga ayan iti nasakit. Nasaysayaat a maidagdagus iti operasion ti kasta a masakit agsipud ta kasapulan ti madagdagus a pannakaarayatna. Mabalin nga ikkan ti disso a maseknan iti supot ti yelo.

"Tumor dagiti Bukelbukel:"
Kaaduan kadagitoy iti malignant, wenno agbalin a kanser. Iti uneg ti maysa a lawas, agwarasda a dumanon agingga iti sellang ken iti akimbaba a paset ti tian. Awan ut-ot a marikna ti maseknan ket mabalin a saanna a maikaskaso ti kasasaadna malaksid ti panagpalteg dagiti bukelbukelna kalpasan ti bassit a pannakadangran.Masansan a saan a marikna ti kinatuok malaksid ti pannakadlaw ti kaadda ti nasikkil ken kasla goma a banag iti uneg ti supot. Masapul nga aglasin daytoy a kasasaad ken kadagiti epididymis ken hydrocele. Masapul a maatap nga agturong ti kanser ti aniaman a panagpalteg iti uneg ti supot dagiti bukelbukel agingga a mapaneknekan a saan a babaen ti operasion. Operasion pay laeng ti kasayaatan a panangagas. Masapul a maikkat a mamimpinsan ti maseknan a bukel ken maaramat ti rayo-X iti amin a disso a naglawlaw.

[nabulod ti ladawan a naaramat]

"Kanser ti Bukelbukel:"
Nagasat ketdi ta manmano ti kanser iti bukelbukel. Nupay kasta, masapul koma a maikkat babaen ti operasion ti aniaman a natangken uray saan a naut-ot a banag nga agbayag iti sumagmamano nga aldaw iti uneg ti supot ti bukelbukel. Nalaka a masarakan daytoy a kasasaad kadagiti lallaki a saan a nagpababa dagiti bukelbukelda. Masarakan nga agpaut met dagiti tumor a malignant iti hormone dagiti babbai, ket daytoy ti mamataud iti binabai a tignay dagiti lallaki nga addaan iti kastoy a kasasaad.

Mabalin met a mapataud ti panagpalteg dagiti supot iti kasasaad kas iti "filariasis" wenno "elephantiasis." Mabalin met nga iraman ti sipilis ti supot iti maud-udi a paset ti sakit.Mabalin pay a tumaud ti kanser iti murdong ti boto, nupay manmano a mapasamak daytoy kadagiti nakugit. Masapul koma a maeksamen a naannad ti aniaman a letteg wenno gaddil a saan nga aglaing kalpasan iti sumagmamano nga aldaw tapno mapaneknekan no adda sipilis, sarut wenno kanser.

Dagiti Kangrunaan a Sakit a Makaapektar kadagiti Lallaki

Dagiti Cancer/Kanser:
Mesothelioma

[nabulod ti ladawan]

Maysa daytoy a klase ti kanser ti bara a maala/manipud iti pannakaibilag wenno situasion a naipayangyang iti maysa a banag kas iti asbestos.
Prostate Cancer
Pacreatic Cancer
Kanser ti dakkel a glandula iti likud ti bagis [pankreas]. Ad-adda a dagiti lallaki ti kaptan daytoy a sakit, ken narigat pay ti pannakadiskobre ti pancreatic cancer ken addaan iti lima a tawen a survival rates
Penis Cancer
Bowel Cancer kadagiti lallaki
Maawagan pay daytoy iti colorectal cancer ken daytoy ti maikatlo a komon a porma ti kanser kadagiti lallaki. No maduktalan ti bowel cancer iti nasapsapa, adda maipagarup a 90% ti pannakaagasna. Ngem ti dakesna, kadagiti umuna a tukad/agpang ti nasao a sakit ket mangipakita laeng iti bassit a pagilasinan wenno simtomas.
Testicular Cancer
Daytoy a kanser ket komon kadagiti agtawen iti 18 ken 39. Masapul a masansan ti panangeksamen dagiti lallaki ti bukelbukelda tapno maammuan no adda nagbaliwan dagitoy.

Ngimmato ti bilang ti kaso ti testicular cancer iti agarup 60% iti uneg ti 25 a tawen.
Penelectomy
Pattapattaen ti American Cancer Society nga adda agarup 1,530 dagiti baro a kaso ti penile cancer a naduktalan iti tinawen. Maysa ti pagpilian a pannakaagasna ket ti pannakaikkat ti paset wenno ti sibubukel a boto babaen iti operasion.
Lung Cancer
Makapatay ti kanser ti bara ken manmano laeng dagiti makalasat. Adda laeng ngata agarup 330,000 long-term ti makalasat iti lung cancer.
Kaposi's Sarcoma
Maysa a porma/klase ti kanser a ti apektaranna ket ti lugar ti tulang, taba, connective tissue ken ti dara.

Dagiti Kangrunaan a Kondision a Makaapektar kadagiti Lallaki

Spinal Cord Injury wenno pannakadangran ti duri

[nabulod ti ladawan; nadangran a duri]

Adda agarup 70% a pannakadangran ti duri a tumaud kadagiti lallaki gapu ta isuda ti masansan nga aglasat kadagiti narisgo nga aktibidad wenno trabaho. Ti Spinal cord injury [SPI] ti makapaleddaang a kondision a mabalin nga itdenna/agresulta  iti partial wenno pannakaparalisado iti agnanayon.
Traumatic Brain Injury [kadagiti Combat Troops]
Oral Thrush
Maigapu daytoy iti maawagan ti candida albicans nga agparang karaman dagiti dadduma nga organismo iti ngiwat.
Mouth Ulcers/Ulser iti Ngiwat
Mabalin a simtomas daytoy ti herpes infections, mainaig iti impeksion ti pannakinaig [canker sores], inflammatory bowel disease, leukoplakia, gingivostomatitis, oral cancer, herpes simples, oral thrush ken immune disorders.
Panagbaeng
Naut-ot a Bukot/Likud
Panagdaringongo
Panagpipikel
Pannakapukaw iti Panagdengngeg ken Panagumel
Kidney Stones/Bato iti Lipay
Athlete's Foot
Pannakasinga iti Pannangan
Epilepsy/Kombulsion
Gout
Jock Itch
High Blood Pressure/Nangato a Presion ti Dara

Genetic [wenno maipapan iti tawid a biologikal] a Sakit ken Kondision ti Kinalalaki

Kleinfelter's Syndrome
Duchenne Muscular Dystrophy
Nadiskobre ni French Neurologist Guillaume Duchenne idi 1860's. Ti Duchenne muscular dystrophy ket komon ken nakaro a porma/klase ti muscular dystrophy. Apektaranna ti maysa iti tallo ribu a lallaki ken maipagarup a maigapu iti kaadda ti koneksion ti recessive gene nga imet ti babai ken tawiden dagiti lallaki.
Color Blindness
Fragile X
Daytoy makatikaw a kondision ket ad-adda a maapektaran wenno matawid dagiti lallaki ngem dagiti babbai. Maipagarup nga adda 2,000 a lallaki ti kangrunaan a maapektaran iti daytoy a kondision ket pagtitinnawidan ti hererasion agingga iti punto ti X chromosome ket mabennat ken in-inut nga agparang dagiti simtomasna.
Micro Penis
Hemophilia
Adrenoleukodystrophy [ALD] ken Lorenzo's Oil
Fragile X Syndrome
Hemophilia B

Pakaseknan iti Salun-at ti Puso, Sakit ken Kondision

Blood Pressue

Panangibaba ti Bilang ti Kolesterol
Heart Rate Monitors
Cardiomyopathy
Alcohol and Atrial Fibrulation
Supraventicular Tachycardia
Aortic Stenosis
Heart Failure
Palpitations
Chest Pains

Ken Dadduma Pay kas iti:
Depression
Alzhiemer
Schizophrenia
Dementia
Eating Disorders
Stress
Cirrohosis of the Liver
Osteoarthritis
Bladder & Unrination Problems
Rectal Prolapse
Bladder Tumors
HIV/Aids
Rectal Abscess
Urinary Tract Infections [UTI]
Osteoporosis
Mumps
Tuberculosis
Empysema
Hepatitis
Hepatitis A
Hepatitis C
Prostatitis
Pancreatitis
Hypospadias
Bigorexia [Muscular Dysmophia]
Diabetes...